1.2 Crop Sensör,Full Frame Makine mi? O da ne?

   Merhabalaar, bu yazımda makineler satılırken duymuş olabileceğiniz,belki ezelden beri merak ettiğiniz,bilmesi de pek faydalı olacak olan crop sensör ve full frame terimlerini anlatmaya çalışacağım.
   Bu öz Türkçemizden bi hayli uzakta duran tanımlar "crop sensör" tanımından göz kırpıldığı gibi dijital makinelerin "sensör" bölümüyle yakından alakalı.

Öncelikle "sensör" ne ki?

Sensör tam olarak böyle bir şey  

   "Fotoğraf makinelerinde sensör, görüntüyü algılayan ve elektronik ortamda işlenebilir sinyallere dönüştüren temel parçadır." Vücudumuzu düşünecek olursak,dışarıdan gelen  görüntüler gözümüzden geçiyoor,orada gözün içine düşüyoor,ordan beyin algılayıp,görme olayını tamamlıyor.Bu durumda gözümüzü lens,görüntünün düştüğü kısmı sensör,beyni de işlemci gibi düşünebiliriz. 
    Sensörün görevini,işleyişini "1-Fotoğrafa Giriş" teki sunumumun son sayfasındaki Youtube videosundan izleyebilirsiniz.Yalnız o biraz(belki de baya) teknik anlatıyor.

   Buralara kadar gelmişken Megapiksel olayından da bahsedeyim.Örneğin 20 Megapiksellik bir makinenin sensöründe 20 milyon piksel bulunuyor.Bu pikseller ışığa duyarlı hücreler gibi.Görüntü(ışık) gelince oradan işlemciye(beyne) iletiliyor.Yani baya önemli,kilit bir görevi var.

Hmm, Peki o zaman Full frame ve crop sensör ne?

   Analog makinelerde görüntünün film sayesinde,dijitallerde ise sensör sayesinde kaydedildiğinden bahsetmiştim.Zaten dijitaller,mekanik olarak çalışan analogların "dijitalleştirilmesi" ile ortaya çıkmış.kullanıyor.Analog ve dijital birbiriyle çok alakalı olduğu için film-sensör arasında da ister istemez bir kan bağı var.Analog makinelerin çoğu görüntüyü kaydetmek için " 35mm" film kullanıyor. 


  Bundan ötürü 35mm film ebadındaki sensörlere Full Frame adını veriyoruz. Full Frame bir sensör 24x36 mm boyutlarında oluyor. 35mm film kullanan analog makinelerin hepsi full frame gibi(atası babası bu zaten).Dijitallerde ise ilk aklıma gelen,çok meşhur olan Canon 5D ler bu gruba dahil.

  Türkçeye "kırpılmış sensör" gibi de çevirebileceğimiz Crop Sensör  ise 35mm ebadından daha küçük olan sensörlere deniyor. Crop sensörlerin net bir ölçüsü yok. Mesela kompakt makinelerde sensör boyutu  çok küçükken,profesyonel makinelerde(giriş seviye bile olsa) daha büyük oluyor.Markadan markaya, modelden modele değişebiliyor tabii.

Sensörü neden küçültmüşler ki?

   Az önce çıtlattığım gibi kompakt gibi mini mini ve ucuz bir makinede mini mini bir sensör varken,büyük sensörlü dijital makineler(giriş seviyesi dslr ler bile) herkesin gözüne hemen çarpacak kadar büyük ve pahalı.Yani sensörü büyük bir makineyi üretmek daha maliyetli ve bu makineler daha kocaman oluyor.Bu işi ucuza getirmek ve daha kullanışlı yapmak için crop sensör var.

TA DAA: Crop Factor(Kesme Çarpanı)

Full frame: 24x36 mm
Crop Sensör(Nikon): 16x24 mm

Azıcık bir hesapla(35mm’lik filmin köşegen uzunluğu / Sensörün köşegen uzunluğu) görüyoruz ki bu ikisi arasında  1.5 kat lık
bir fark var.Bu katlı oran bize Crop Factor (Crop Faktör) adı verilen bir değeri veriyor. Bu terimin Türkçeleştirilmişi "Kesme Çarpanı" oluyor.Bende Bunu kullanmaya çalışacağım :)

Şimdi kesme çarpanının hesaplanmasına bir örnek verecek olursak:

"*35mm’lik filmin köşegen uzunluğu 43.3 mm, Canon 450D’nin sahip olduğu APS-     C sensörünki ise 26.7 mm’dir.
 *35mm’lik filmin köşegen uzunluğu / sensörün köşegen uzunluğu =  Kesme Çarpanı
43.3 mm / 26.7 mm = 1.621
 *Virgülden sonra tek ondalık kalacak şekilde yuvarlarsak 450D’nin kesme çarpanı 1.6′dır deriz."

Genel olarak Nikonlar 1.5x,Canonlar 1.6x oluyorlar. 

Sensör boyutlarının farklı olmasının, kesme çarpanının bir etkisi var mı?

 Vardır :) Örnekle açıklayacak olursam 50mm lik bir lensi Full Frame bir makinede kullanırsanız çarpan 1x olduğundan lens size 50x1=50mm lik lensin sağlayacağı bir görüş açısı sağlar.Aynı lens 1.6x Crop Sensöre sahip bir makinede ise 50x1.6 = 80 mm lik lensin sağlayacağı görüş açısını sağlar.. 

 Lensi bu şekilde kullanmak lensin 80mm bir lens gibi olduğu anlamına gelmiyor maalesef. Sensörün küçülmesi nedeniyle sadece görüş açımız daralıyor.Yandaki köpekli resim bunu güzel bir şekilde gösteriyor. Full frame bir makine ile siyah çerçeveli bölümü görebilirken,1.6x lık bir crop sensörde mavi çerçeveli bölümü görebiliyoruz.Bu da konuya 1.6 kat zoom yapmak gibi birşey oluyor(Bilgisayarda zoom yapınca kalite düşer,öyle bir zoom düşünün.)

Crop sensör sayesinde 80mm olan bir lens ile aslında 80mm olan bir lensin aynı olmaması fotoğrafın kalitesini etkiliyor tabii.

Bu fotoğraf kesme çarpanı ile 85mm olan bir lens ile aslında 85mm olan ve full frame bir makine ile kullanılan lensler
arasındaki kalite farkı görülüyor.  

Işığa duyarlılık burada belli oluyor gibi

Crop Sensörün (+) ve (-) leri neler?

+ Ucuzluk: Sensör ve lens maliyeti daha düşüktür.

+ Boyut: Daha küçük ve hafiftir.

o Dar görüş açısı: Kuş fotoğrafçılığı gibi alanlarda avantajken,manzara ve sokak fotoğrafçılığında dezavantaj olabilir.

- Vizörde daha küçük ve karanlık bir görüntü 

- Daha az detay: Sensör boyu küçüldüğünden daha az detay yakalayacaksınız.(üstteki örnekte görülüyor.)

- Işığa duyarlılık azalır: Sensör boyutu küçüdüğünden ISO başarımı azalır.

- Geniş açı sorunu: Lensin mm değeri(Odak uzaklığı deniyor aslında ama onu henüz anlatmadım) kesme çarpanı ile çarpıldığından geniş açıyı o kadar "geniş" kullanamıyorsunuz.

Full Frame'in artı ve eksileri de bunun tam tersi oluyor :)

Aşağıdaki adreste harika anlatıyor ve hangi makinenin kaç çarpanlı olduğunu da yazıyor(Kaynakça aynı zamanda) 

 -http://tahiryildiz.com/full-frame-nedir-full-frame-vs-crop-sensor/

Ayrıca kaynakça olarak:
 -http://www.bascek.com/252/crop-factor-nedir/